คำประกาศเกียรติคุณคนไทยตัวอย่างประจำปีพุทธศักราช 2519

นายแพทย์ปรีชา ดีสวัสดิ์

เมืองไทยเรานี้ยังมีคนดีอยู่อีกมากที่ได้อุทิศตนเพื่อประโยชน์แก่ส่วนรวม และเพื่อความเจริญรุ่งเรืองของประเทศชาติ คนดีคนหนึ่งที่มูลนิธิธารน้ำใจขอยกย่องประกาศเกียรติคุณให้ปรากฏเป็น “คนไทยตัวอย่าง” ในฐานะที่ได้ปฏิบัติงานอย่างมานะบากบั่น เสียสละ และรับผิดชอบ เป็นผู้ริเริ่มและดำเนินการในการพัฒนาสุขภาพอนามัยของประชาชนในชนบท มีผลงานดีเด่นเป็นที่น่าสรรเสริญยิ่งนัก คนไทยคนนั้นคือ “นายแพทย์ปรีชา ดีสวัสดิ์”

 นายแพทย์ปรีชา ดีสวัสดิ์ เป็นคนกรุงเทพฯ เกิดเมื่อวันที่ ๒๒ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๗ ได้รับการศึกษาจากโรงเรียนอำนวยวิทย์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยแพทย์ศาสตร์ และมหาวิทยาลัยทูเลน สหรัฐอเมริกา โดยลำดับ

 เมื่อได้รับพระราชทานปริญญาแพทยศาสตรบัณฑิต ในปี พ.ศ. ๒๕๐๔ แล้ว แทนที่นายแพทย์ปรีชาฯ จะเดินทางอออกไปทำงานยังต่างประเทศ หรือทำงานอยู่ในเมือง ซึ่งมีรายได้ดีและมีความสะดวกสบายกว่า กลับมีความปรารถนาอย่างแรงกล้าที่จะอุทิศตนเพื่อประชาชนในชนบท และสมัครไปรับราชการที่สถานีอนามัยอำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งในขณะนั้นเป็นอำเภอที่ทุรกันดารที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย

 ผลงานของนายแพทย์ปรีชาฯ ที่อำเภอโขงเจียม เป็นทื่ชื่นชมแก่ประชาชนและผู้บังคับบัญชา เพราะนอกจากจะทำหน้าที่เป็นหมอรักษาโรคได้อย่างดีเยี่ยมแล้ว ยังได้แนะให้ชาวบ้านได้รู้จักกับวิธีป้องกันมิให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บอย่างได้ผลอีกด้วย

 จากโขงเจียม นายแพทย์ปรีชาฯ ได้ถูกย้ายไปรับราชการที่จังหวัดมหาสารคาม สกลนคร เชียงใหม่ และลำปาง ตามลำดับ ผลงานตามจังหวัดต่าง ๆ ของ นายแพทย์ปรีชาฯ ยังอยู่ในความทรงจำของประชาชนตราบจนทุกวันนี้
 ผลงานดีเด่นอันหนึ่งของนายแพทย์ปรีชาฯ คือ การคิดค้นระบบที่จะขยายงานบริการทางด้านสาธารณสุขออกไปให้ถึงประชาชนทุกหมู่บ้าน โดยจัดอบรมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านขึ้น เรียกชื่อย่อว่า อสม. อาสาสมัครเหล่านี้เป็นบุคคลที่ประชาชนในหมู่บ้านนั้น ๆ ได้คัดเลือกส่งมา และเมื่อเสร็จการอบรมก็จะกลับไปอยู่ประจำหมู่บ้านนั้น ๆ การอบรมมีเนื้อหาเกี่ยวกับการรักษาพยาบาลเบื้องต้น การป้องกันโรคติดต่อ การรักษาสุขภาพอนามัยสุขศึกษา และการปรับปรุงสภาพแวดล้อม หากอาสาสมัครดังกล่าว พบผู้ป่วยหนักเกินกำลังที่จะเยียวยา ก็จะรีบจัดการนำส่งสถานีอนามัยหรือโรงพยาบาลต่อไป

 นอกจากจะเป็นผู้ริเริ่มจัดตั้งอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านแล้ว นายแพทย์ปรีชาฯ ยังเป็นกำลังสำคัญ ในการตั้งโรงเลี้ยงเด็กประจำหมู่บ้าน หรือที่เรียกว่าชื่อว่า “ศูนย์อนามัยเด็ก” โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อดูแลเด็กชาวบ้านในระหว่างที่พ่อแม่ออกไปทำไร่ไถนา เป็นการช่วยให้เด็กเล็ก ๆ ในชนบทได้รับการเลี้ยงดูดีขึ้น

ผลงานของแพทย์ปรีชา ดีสวัสดิ์ ได้รับความสำเร็จจนกระทั่งกระทรวงสาธารณสุข ได้นำไปเป็นตัวอย่างในการขยายงานบริการสาธารณสุขไปยังจังหวัดอื่น ๆ ต่อไปอีก ทั้งนี้ เพื่อความอยู่รอดปลอดโรคของประชาชนคนไทยในชนบททั่วประเทศ

คนไทยที่ตั้งใจทำความดีเพื่อประโยชน์แก่พี่น้องร่วมชาติเช่น นายแพทย์ปรีชา ดีสวัสดิ์นี้
สมควรได้รับการยกย่องเป็นคนไทยตัวอย่าง
ควรที่จะเฝ้าติดตามและสนับสนุนผลงานของท่านต่อไป