คำประกาศเกียรติคุณคนไทยตัวอย่างประจำปีพุทธศักราช ๒๕๔๐
นางสมบูรณ์ เสรีเวสารัตน์
คำว่า “ครูบ้านนอก” ได้กลายเป็นศัพท์ที่มีความหมายจำเพาะ นับแต่วรรณกรรมเรื่องนี้กลายเป็นภาพยนตร์ยอดนิยมไป แม้กระนั้นครูดี ๆ ที่อุทิศตนให้แก่เด็ก ๆ ในถิ่นทุรกันดาร ก็แทบจะมีอยู่เพียงในจินตนาการเท่านั้น
“พระแสง” เป็นอำเภอโชคดีที่ได้แม่พิมพ์เช่นนี้มาสร้างความเจริญให้ร่วมสามสิบปี “ครูบ้านนอก” ท่านนี้คือ “นางสมบูรณ์ เสรีเวสารัตน์”
นางสมบูรณ์ เสรีเวสารัตน์ อายุ ๕๔ ปี เป็นชาวอำเภอเมืองยะลาโดยกำเนิด จบการศึกษาจากวิทยาลัยพลศึกษาปทุมวัน และวิทยาลัยครูสุราษฎร์ธานี ด้วยความมุ่งมั่นอยากเป็นครูสอนเด็กในชนบท และแรงบันดาลใจจากภาพข่าว เฮลิคอปเตอร์หิ้วรถแทร็คเตอร์พระราชทาน ไปช่วยพสกนิกรที่อำเภอพระแสง จึงตัดสินใจสมัครลงที่นั่น ชีวิตครูที่อำเภอนั้น เต็มไปด้วยความยากลำบาก ด้วยเส้นทางที่อันตรายจากสัตว์ร้าย และเป็นเขตผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ในขณะนั้น คุณครูเป็นผู้หญิงคนเดียวในบรรดาครู และเป็นครูคนเดียวของโรงเรียนบ้านย่านดินแดงที่อยู่จนถึงทุกวันนี้
ดวงตาและหัวใจซื่อ ๆ บริสุทธิ์ของเด็กนักเรียนในสภาพอันแร้นแค้นยิ่งทำให้คุณครูสมบูรณ์ฯ มุ่งมั่นจะอยู่ช่วยพัฒนา ความยากจนทำให้ผู้ปกครองอยากให้ลูกอยู่ช่วยงานที่บ้านมากกว่าที่จะให้ไปโรงเรียน เป็นเรื่องที่ต้องทำความเข้าใจกันนาน เด็ก ๆ ที่ได้มาเรียนหนังสือมีอยู่จำนวนมากที่ต้องอดข้าวกลางวัน เมื่อคุณครูสมบูรณ์ฯเห็นใบหน้าซีดเซียวเหล่านั้น โครงการอาหารกลางวันจึงเกิดขึ้น และดำเนินไปท่ามกลางความขาดแคลนสารพัด บุคคลหนึ่งซึ่งได้สัมผัสความยากไร้ของอำเภอพระแสงในขณะนั้นจนทราบแก่ใจดี คือ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต ซึ่งมอบเงินให้จากมูลนิธิวิภาวดีฯ จำนวนหนึ่งเพื่อโครงการฯ ด้วยพระองค์เอง
สำหรับโครงการห้องสมุดที่ทำอยู่ในขณะนี้ แม้จะต้องใช้เวลาอีกนานกว่าจะเสร็จสมบูรณ์ แต่คุณครูก็ไม่เคยท้อ เพราะยึดมั่นอยู่ว่าจะทำให้ดีที่สุด แม้ทำได้ทีละเล็กละน้อยก็ตาม ห้องสมุดของคุณครูสมบูรณ์ฯ เป็นโครงการเชิงรุก คือ หนังสือจะมาหาคนอ่านเอง ผู้ปกครองและชาวบ้านก็จะมีโอกาสได้ใช้บริการด้วย เพราะคุณครูฯ เชื่อว่า คนมีความรู้จะทำสิ่งต่าง ๆ ได้อย่างมีคุณภาพ และความรู้นั้นเกิดได้จากการอ่านหนังสือ
ครูสมบูรณ์ฯ เป็นผู้ประสานความร่วมมือระหว่างราชการกับชาวบ้านได้ดีอย่างยิ่ง คุณครูฯ เป็นหัวเรี่ยวหัวแรงในงานสาธารณประโยชน์ต่าง ๆ เป็นผู้นำคนหนึ่งในการดำเนินงานสร้างอนุสรณ์สถาน “รถแทร็กเตอร์พระราชทานจากในหลวง” ในขณะนี้อีกด้วย ในชีวิตพื้น ๆ ของชาวบ้าน ครูสมบูรณ์ฯ ร่วมแรงร่วมใจในงานบวช งานแต่ง งานศพ และงานชุมชนทุกอย่าง ทำให้เป็นที่รักเคารพของชาวบ้านในอำเภออย่างยิ่ง
เวลาร่วมสามสิบปีที่คุณครูฯ อยู่ช่วยที่พระแสง เป็นเวลาของการพัฒนาโรงเรียนและคุณภาพชีวิตของเด็ก ๆ และชาวบ้านในท้องถิ่น ครูสมบูรณ์ฯ เป็นบุคคลสำคัญที่ได้อุทิศตนสร้างความเจริญให้แก่อำเภอพระแสงจนเปลี่ยนสภาพไปอย่างที่เห็นในปัจจุบัน
มูลนิธิธารน้ำใจได้พิจารณาแล้วเห็นสมควรยกย่องให้ นางสมบูรณ์ เสรีเวสารัตน์
“เป็นคนไทยตัวอย่างประจำปีพุทธศักราช ๒๕๔๐”
